काठमाडौं । जब अमेजनले २०१७ मा आफ्नो दोस्रो मुख्यालय निर्माण गर्ने योजनाको खुलासा गर्‍यो । तब कम्पनीलाई अमेरिकाभरका विभिन्न राज्य तथा सहरबाट आफ्नो जमिनमा मुख्यालय निर्माण गर्न २३० प्रस्ताव आए । अमेजनको मुख्यालय आफ्नो जमिनमा ल्याउन पाउँ भन्ने सबैमा लोभ थियो ।

त्यति धेरै प्रस्तावमाझ अमेजनले प्रारम्भमा त न्यूयोर्कमा आफ्नो मुख्यालय निर्माण गर्ने निर्णय लिएको थियो । तर त्यहाँका स्थानीयहरुले यसको विरोध गर्दै अमेजनको स्टोरमै ढुङ्गामुढा गर्न थाले । अन्तत: अमेजनलाई भर्जिनिया राज्यको अर्लिङटोन सहरले मुख्यालय निर्माणका लागि न्यानो भूमि प्रदान गर्‍यो ।

आज अमेजनले यस भूमिमा शतप्रतिशत नवीकरणीय उर्जामा आधारित रहेर आफ्नो नयाँ मुख्यालयको परिकल्पना गरेको छ । दोस्रो मुख्यालयलाई कम्पनीको भवनभन्दा पनि एउटा सार्वजनिक समुदायको साइटको रुपमा स्थापना गर्ने अमेजनको चाहना छ । अमेजनकाे २.५ विलियन अमेरिकी डलर (करिब ३ खर्ब रूपैयाँ) काे याे प्राेजेक्ट भर्जिनियामा सुरू भएकाे छ ।

यसका लागि उसले एकदमै पृथक हेलिक्स भवन (कोन आकारको घुमेको भवन) पनि निर्माण गर्ने योजना अघि सारेको छ ।

अमेजनले गत फेब्रुअरीमा मात्र आफ्नो दोस्रो नयाँ मुख्यालयकाे डिजाइनलाई सार्वजनिक गरेकाे थियाे ।

अमेजनको भवन निर्माणको प्रारम्भिक चरणको कार्य अहिले अगाडि बढिरहेको छ । यससँगै उक्त पृथक हेलिक्स भवनसमेत डिजाइनमा देखिएको छ ।

२०२५ सम्ममा यस भवन निर्माणलाई सम्पन्न गरिसक्ने कम्पनीको कार्यतालिका छ । भवन बनिसकेपछि अर्लिङटोन सहरका लागि यो निकै ठूलो फाइदाजनक पक्ष हुनेछ ।

नयाँ भवनमा अहिलेका २५ हजार र अन्य नयाँ कर्मचारीहरुलाई पनि अटाउने अमेजनको लक्ष्य छ । अमेजनको यो ट्रान्सफर्म सिटी स्काइलाइन राजधानी वासिङटन डिसीभन्दा धेरै टाढा छैन ।

‘पेन प्लेस’ ले परिचित हुने यो दोस्रो मुख्यालयको लोकेसनले त्यस क्षेत्रको यसअघिको पुरानो डल (निस्क्रिय आलश्यमय) दृश्यलाई समेत परिवर्तन गरिदिनेछ ।

अमेजनको हालको सिअट्टलस्थित पुरानो मुख्यालयलाई समेत यो नयाँ मुख्यालयले ठूलो सहयोग दिनेछ ।

अमेजनकाे नयाँ मुख्यालय २८ लाख वर्ग फिटमा फैलिनेछ, जसमा तीनवटा नयाँ २२ तल्ले भवन पनि थप हुनेछन् । भवनको केन्द्रमा त्यही हेलिक्स फोकल प्वाइन्ट हुनेछ, जसलाई कतिले ‘ग्लास पुप इमोजी’ को नाम दिने गरेका छन् । ३५० फिट अग्लो यो घुमेको उल्टो कोन एकदमै हरित र आकर्षक छ ।

यस भवन निर्माणका क्रममा अमेजनले शारीरिक व्यायाम तथा मानसिक स्वास्थलाई डिजाइनको केन्द्रविन्दुमा राखेको छ । जसमा उसले बायोफिलिया अर्थात् प्रकृतिसँग जोडिन चाहने मानिसको चाहनाको अवधारणालाई प्रयोग गरेको छ । जुन कम्पनीको पुरानो मुख्यालयमा भएका धेरैभन्दा धेरै बायोडूम अर्थात् जैविकतामैत्री  डिजाइनहरुसँग मिल्दोजुल्दो छ ।

सामसङ, गुगल तथा माइक्रोसफ्टजस्ता ठूला ठूला कर्पोरेट भवनहरुको डिजाइन गर्ने एनबीबीजे कम्पनीका प्रमुख आर्किटेक्ट डेल आल्बर्डा भन्छन्, ‘हामी इन्डुअर आर्टियम्स (ठूलो खुल्ला आकाशमुनीकाे स्थल, जसलाई ठूला गगनचुम्बी महलहरुले घेरेको हुन्छ) र बगैंचाका सिरिज निर्माण गर्दैछौं । जुन कुनै कन्जर्भेटरी मात्र होइन, जहाँ तपाईं घुम्न जानुहुन्छ । वास्तवमा यो तपाईं नियमित गएर काम गर्नुपर्ने ठाउँ हो ।’

एनबीबीजेले पनि हालै नजिकैको वासिङटन डिसीमा कार्यालय स्थापना गरेको हुँदा यो परियोजना उसका लागि पनि निकै महत्वपूर्ण छ ।

भवन परिसरमा भएको हरियालीलाई त्यहाँकै हर्टिकल्चरलिस्टहरुको टोलीले सम्हाल्ने छन्, जो हेलिक्स संचरनाको बाहिर र भित्र काम गर्नेछन् । यसभित्र कर्मचारीहरुले काम गर्न वैकल्पिक किसिमका वातावरण पाउने छन् । जहाँ उनीहरुले वैठक तथा सामाजिक अन्तर्क्रियामा समेत सहभागी हुनसक्ने छन् ।

त्यसो त यो हेलिक्स भवन संचरना कार्यालयको मुख्य हिस्सा होइन । वास्तवमा यो एक किसिमको इस्क्यापिस्ट हब (भागदौडबाट शान्त खोज्नेहरुका लागि) हो, जहाँ कामसँगै कर्मचारीहरु प्रकृतिसँग जोडिन सक्छन् । यसलाई कम्पनीले आफ्नो प्रेस विज्ञप्तिमा ‘फिलिङ अफ वेलबिङ’ नाम दिएको छ ।

यसभित्र एउटा वैठक सेन्टर पनि छ, जहाँ १५ सय मानिसहरु अटाउन सक्ने क्षमता छ । अमेजनले आफ्नो नयाँ भवनको बारेमा खुलासा गर्दा दैनिक कार्य सम्पन्न हुने कार्यालय हिस्साको बारेमा एकदमै कम खुलाएको छ । हुनसक्छ ती पाटा हेलिक्स भवन संरचना र वरिपरीका दृश्य जत्तिको रोचक छैनन् ।

अमेजनले त्यस क्षेत्रको धेरै ठूला भवनहरु किन्नुका साथै भाडामा लिइसकेको छ । नयाँ मुख्यालयको नयाँ संरचनाले उक्त क्षेत्रमा कम्पनीको उपस्थितिको एक किसिमको हब तयार गरेको छ ।

वास्तवमा अर्लिङटोन सहरको पुरानो र त्यही पट्यारलाग्दो क्रिस्टल सिटीको स्वरुपमा हेलिक्स संरचनाले छुट्टै मोहक थपिदिने देखिएको छ । निर्माण सम्पन्न भएपछि हेलिक्स सार्वजनिक अवलोकनका लागि केही अप्ता वा एक महिना खुल्ला रहने अपेक्षा गरिएको छ ।

यो सम्पूर्ण भवन नै सौर्य उर्जामा चल्ने अपेक्षा गरिएको छ । तर तपाईंले अर्लिङटोनस्थित भवनको वरिपरी कुनै पनि किसिमको सोलर प्यानलको फार्म देख्नुहुने छैन । किनभने कम्पनीले यसलाई दुई सय माइल टाढा दक्षिण भर्जिनियास्थित पिट्टीसाल्भानिया काउन्टीमा निर्माण गरेको छ । जसको सम्पूर्ण उर्जा अर्लिङटोनमा ट्रान्समिट हुने प्रणाली छ । 

यस परियोजनाको अन्य हरित उर्जा पक्षको कुरा गर्दा एउटा प्राकृतिक भेन्टिलेसन सिस्टम र अर्को वर्षाको पानीलाई रिसाइकल गर्ने प्रणाली पनि हो । परिसरका अन्य भवनलाई पनि सौर्य प्रकाशको अधिकतम उपयोग गर्नसक्ने क्षमताका साथ निर्माण गरिएको छ, ताकि कृत्रिम प्रकाशको आवश्यकतालाई कमी गर्न सकियोस् ।

यो कम्प्लेक्सले समग्ररुपमा एलईईडी प्लाटिनम भवनको रुपमा समेत पहिचान पाउनेछ । जुन अमेरिकी हरित भवन परिषदले दिगाे विकास परियोजनाका लागि प्रदान गर्ने सबैभन्दा ठूलो प्रमाणपत्र हो ।

यस भवनका अधिकांश फिचरहरु भविष्यमैत्री छन् । जसमा उसका नयाँ विकासहरु दीर्घकालीन लगानी बन्नेमा अमेजन स्पष्ट छ ।

न्यूयोर्कको प्रदर्शनकाे अनुभवपछि परियोजना विकासक्रममा आर्लिङटनका समुदायबाट समर्थनको अनिवार्य खाँचो भएको उसले आभाष गरिसकेको छ ।

यसैले अब अमेजनले उक्त क्षेत्रमा १३ सय वटा सुलभ घर निर्माणमा समेत सहयोग गर्ने देखिएको छ, जसका लागि उसले थप दुई अर्बको सहयोग कोष समेत प्रदान गर्नेछ । यसले स्थानीयरुपमा जस्तो असर छाडे पछि प्राकृतिकरुपमा भने अमेजनको नयाँ भवन कम्पनीका लागि ठूलै लाभ हुने देखिएको छ ।

साथै आफ्नो परिसर वरिपरी बसिरहेका बासिन्दाहरुका लागि पनि अमेजनले प्रशस्त लाभ प्रदान गर्नेछ । कम्पनीले आफ्नो आउडुअर स्पेसलाई सार्वजनिक अवलोकनका लागि खुल्ला गरिदिने अपेक्षा गरिदिनेछ । जुन सुन्दर हरित २.५ एकड जमिनमा फैलिनेछ ।

यसबाहेक अर्को साइटमा तपाईंले बाइकिङ ट्रेल, बाइक पार्किङ तथा विद्युतीय कारहरुका लागि चार्जिङ पोर्ट समेट देख्न सक्नुहुनेछ । साथै यसको स्कपचर्ड पार्कल्याण्डमा धेरैोटा अमेजन विजनेसहरु पनि सञ्चालनमा छन् ।

अमेजनको कार्यालयबाहिर पनि २५० सिटको आउडुअर कन्सर्ट भेन्यु छ । साथै कुकुर डुलाउने पार्क, डे केयर फेसिलिटी तथा फूड ट्रक्सहरु अटाउने स्पेस पनि डिजाइन भएका छन् ।

परिसरको ग्राउण्ड लेभलमा कृषि बजार र रिटेल स्पेसहरु छन् । वास्तवमा यो ग्राउण्ड लेभल स्पेस एउटा अल्ट्रा मोडल सहर हो, जसले कुनै मल्टिनेश्नल कम्पनीको मुख्यालयभन्दा फरक छनक दिन्छ ।

यो प्रोजेक्टमा कम्पनीले कुनै पनि किसिमको कर्पोरेट ब्राण्डिङलाई पनि खारेज गरेको छ, ताकि एउटा सकरात्मक सामुदायिक सम्बन्धको निर्माण गर्न सकियोस् ।

राजधानीबाट नजिक रहेको कम्पनीको भवन संरचना परिसर वास्तवमा एउटा पर्यटक आकर्षित गर्ने क्षेत्र पनि हो ।

अमेजनको मुटुमा रहेको हाइटेक, तर प्रकृतिमैत्री हेलिक्स डिजाइन भवनले आर्लिङटोनको स्काइलाइनमा छुट्टै सौन्दर्यता थपेको छ । आर्किटेक्ट अल्बर्डा हेलिक्सभित्रको स्थानीय बोटविरुवाका प्रजाति, मेचिक्युर्ड बगैंचा सबैको डिजाइन वास्तवमा प्राकृतिबाट प्रेरित भएकाे बताउँछन् ।

कोभिडको कारण पछिल्लो समय रिमोट वर्किङको संस्कृति सबैले अभ्यास गर्दैछन् । तर, आफ्ना प्रतिस्पर्धी कम्पनीभन्दा फरक अमेजनले आइडिया आदानप्रदान तथा विकास कार्यका लागि कर्मचारीहरुलाई रिमोटको सट्टा कम्पनीभित्रै शारीरिक उपस्थितिको महत्वलाई ध्यानाकर्षण गराएको छ ।