काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्षको ३ महिनामा अघिल्लो वर्षको तुलनामा १ सय ९ प्रतिशतले निर्यातमा वृद्धि भएको छ ।

भन्सार विभागकाअनुसार यो वर्ष ६५ अर्ब ५२ करोड बराबरको वस्तु निर्यात भएको छ । तर, निर्यातको ठूलो हिस्सा पाम, सूर्यमुखी र भटमास तेलले ओगटेको छ । अन्य देशबाट कच्चा पदार्थको आयात भएर नेपालमा प्रशोधित भई विदेश निर्यात हुने यो तेलले नेपालको निर्यातमा योगदान त पुर्‍याए पनि स्थायित्वको प्रश्न उठेको छ ।

व्यापार निकासी प्रवर्द्धन केन्द्रको तथ्याङ्कअनुसार साउन यतामात्रै यी वस्तुको कुल निर्यात ३७.३६ अर्ब पुगेको छ । यस अवधिमा ६५ अर्ब ५२ करोड मात्रै वस्तु निर्यात भएको छ । प्रशोधित खाद्य तेलको निर्यात मध्ये भटमासको तेल, पाम तेल तथा सूर्यमुखी तेलको निर्यातको हिस्सा नेपालको कुल निर्यातमा क्रमशः ३३.९, २०.८ र २.८ प्रतिशत रहेको तथ्याङ्क छ ।

केन्द्रका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासिकमा ५३ अर्ब ३८ करोेड बराबरको भटमास तेल निर्यात भएको छ । यस्तै १६ अर्ब २४ करोडको सुर्यमुखी तेल र ७ अर्ब २३ करोड रकम बराबरको पाम तेल निर्यात भएको छ । आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ को पहिलो ३ महिनामा २ अर्ब ३ करोडको भटमास तेल निर्यात भएकोमा यस वर्षको प्रथम ३ महिनामा ५३ अर्ब ६५ करोड बराबरको तेल निर्र्यात भएको देखिन्छ ।

यस्तै सूर्यमुखी तेल ०७५/०७६ मा आयात शुन्य भएको तेल यस आर्थिक वर्षको ३ महिनामै २ अर्ब २५ करोड बराबरको निर्यात भएको छ । गत वर्ष भारतले निर्यातमा रोक लगाएपछि ५ लाख रुपैयाँको मात्रै निर्यात पाम तेल यस वर्षको पहिलो ३ महिनामै ७ अर्ब बराबर निकास भएको केन्द्रका तथ्याङ्क अधिकृत कृष्णप्रसाद बजगाईं बताउनुहुन्छ ।

नेपालमा यी तेलको कच्चा पदार्थको आयात हुँदै प्रशोधन हुने र निर्यात केन्द्रको रूपमा मात्रै रहेको छ । यसरी कच्चा पदार्थ आयात हुने र प्रशोधन भई भारत निर्यात हुँदा नेपाललाई भन्सार शुल्क उठ्नुका साथै रोजगारी सिर्जना समेतमा सहयोग पुग्छ । तर, नेपाललाई ट्रान्जिटको मात्रै विकास गर्दा नेपालको वैदेशिक व्यापार दिगो भने हुन नसक्ने पूर्ण उद्योग तथा वाणिज्य सचिव ङईन्द्र उपाध्याय बताउनुहुन्छ ।

गत वर्ष भारतले पाम तेल आयातमा रोक लगाएपछि नेपाली व्यापारमा हलचल भएको थियो । निर्यातमा वृद्धि हुनु अर्थतन्त्रका लागि सकारात्मक नै हो । तर, कुनै निश्चित प्रशोधित सामग्रीमा भएको निर्यातबाट खुसी हुनुपर्ने अवस्था नरहेको जानकारहरू बताउँछन् ।

इमेजखबरबाट…………………………