नेपालका विमानस्थलहरुको वर्तमान अवस्था : ४३ विमानस्थल घाटामा, दर्जनभन्दा बढी गौचरण बने

२७ फागुन, काठमाडौं । काठमाडौंको त्रिभुवन विमानस्थलसहित देशभर निर्माण सम्पन्न भएका विमानस्थलको संख्या ५३ छ । यसमध्ये १० वटा विमानस्थल मात्र नाफामा सञ्चालन भएको नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको तथ्यांकले देखाएको छ ।

प्राधिकरणले निकालेको आर्थिक वर्ष २०७२/७३ यताको पाँच वर्षको औसतः आम्दानी तथा खर्च विवरण अनुसार त्रिभुवन विमानस्थल, हिमाली भेगका दुई र तराईका सात विमानस्थलमात्र नाफामा छन् । ४३ वटा विमानस्थल घाटामा छन् र तीमध्ये कतिपय त आम्दानीविहीन नै छन् ।

प्राधिकरणका सबैभन्दा राम्रो आम्दानी गर्नेमा त्रिभुवन विमानस्थल नै छ । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हुनु र यात्रु र उडानको संख्या बढी हुने कारणले काठमाडौंले स्वाभाविक रुपमा बढी आम्दानी गर्ने प्राधिकरणका अधिकारीहरु बताउँछन् । त्रिभुवन विमानस्थल अहिले नेपाललाई अरु देशहरुसँग हवाईमार्गसँग जोड्ने एक मात्र विन्दु हो ।

नाफामा चलेका १० विमानस्थल

पछिल्लो ५ वर्षको औसतः तथ्यांक अनुसार त्रिभुवन विमानस्थलले वाषिर्क औसतः ६ अर्ब ७३ करोड आम्दानी गर्छ, खर्च भने १ अर्ब ९ करोड रुपैयाँ छ । अन्तर्राष्ट्रिय विमानथस्थल बन्दै गरेको भैरहवा विमानस्थलको वाषिर्क औसत आम्दानी ५ करोड २५ लाख रुपैयाँ र खर्च ४ करोड १३ हजार रुपैयाँ छ ।

विराटनगर विमानस्थलको पछिल्लो ५ वर्षको औसत आम्दानी वाषिर्क ६ करोड ९३ लाख र खर्च ६ करोड १३ लाख रुपैयाँ छ ।

झापाको चन्द्रगढीको आम्दानी २ करोड ५६ लाख र खर्च २ करोड १८ लाख रुपैयाँ छ ।

बाँकेको नेपालगञ्ज विमानस्थलको आम्दानी ५ करोड ७५ लाख र खर्च ५ करोड ४७ लाख रुपैयाँ ५ । कैलालीको धनगढी विमानस्थलको आम्दानी १ करोड ८१ लाख र खर्च १ करोड ३७ लाख रुपैयाँ छ ।

पोखरा विमानस्थलको औसत वाषिर्क आम्दानी ७ करोड ३६ लाख र खर्च ३ करोड ८१ लाख रुपैयाँ छ । चितवनको भरतपुर विमानस्थलको औसत वाषिर्क आम्दानी २ करोड ३२ लाख र खर्च १ करोड ८५ लाख रुपैयाँ छ ।

सोलुखुम्बुको लुक्ला विमानस्थलले औसत वाषिर्क १ करोड ६८ लाख आम्दानी गर्दा ९३ लाख ५० हजार रुपैयाँमात्र खर्च गरेको छ । हुम्लाको सिमकोट विमानस्थलको आम्दानी १ करोड ३ लाख र खर्च ७७ लाख २० हजार रुपैयाँ छ ।

पहाड र हिमाली भेगका विमानस्थल घाटामा

प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार पछिल्लो ५ वर्षमा पहाडी र हिमाली भेगका अधिकांश विमानस्थल घाटामा सञ्चालन भएका छन् । लामो समयदेखि बन्द रहेर हालै सञ्चालनमा आएका तराईका राजविराज र जनकपुर विमानस्थलसमेत घाटामा छन् । लुक्ला उडानमा काठमाडौंको विकल्पका रुपमा सञ्चालनमा आएको रामेछाप विमानस्थल, कणर्ाली प्रदेश राजधानी सुर्खेतको विमानस्थल पनि घाटामा छ ।

यी विमानस्थलमा उडान-अवतरणबाहेक अन्य आम्दानी नहुने, जहाजको रात्रीकालीन विसान नहुने भएकाले पार्किङ शुल्क समेत नउठ्ने भएकाले यस्ता विमानस्थलको आम्दानी न्युन भएको हो । घाटामा सञ्चालनमा रहेका विमानस्थलको सूचीमा पर्यटकीय गन्तव्य रारादेखि चलेको विमानस्थल सिमरासम्म छन् । सुदूरपश्चिममा लामो समयदेखि बन्द रही हालै सञ्चालनमा आएका डोटी, बझाङ, बाजुराका विमानस्थल समेत घाटामा सञ्चालित छन् ।

घाटामा रहेका विमानस्थल

राजविराज विमानस्थल :

आम्दानी : ५ लाख ३३ हजार

खर्च : ६ लाख ४० हजार

जनकपुर विमानस्थल

आम्दानी : ९० लाख ७१ हजार

खर्च : १ करोड ७३ लाख

सिमरा विमानस्थल :

आम्दानी : १ करोड ३२ लाख

खर्च : २ करोड २० लाख

सुर्खेत विमानस्थल :

आम्दानी : ५१ लाख २ हजार

खर्च : १ करोड १८ लाख

दाङ विमानस्थल :

आम्दानी : ४ लाख ७२ हजार

खर्च २६ लाख २० हजार

ताप्लेजुङ विमानस्थल :

आम्दानी : ४ लाख ४० हजार

खर्च : ३४ लाख ३१ हजार

तुम्लिङटार विमानस्थल :

आम्दानी : २२ लाख ८६ हजार

खर्च : ८० लाख ८ हजार

भोजपुर विमानस्थल :

आम्दानी : १ लाख ७४ हजार

खर्च : ३५ लाख ६० हजार

थामखर्क विमानस्थल :

आम्दानी : ३० हजार ८ सय

खर्च : २९ लाख २५ हजार खर्च (घाटा)

मनमायाराइ खानीडाँडा विमानस्थल :

आम्दानी : २६ हजार ९ सय

खर्च : २२ लाख ७२ हजार

लामीडाँडा विमानस्थल :

आम्दानी : ८९ हजार १ सय

खर्च : २९ लाख ३९ हजार

रुम्जाटार विमानस्थल :

आम्दानी : २ लाख २२ हजार

खर्च : ३३ लाख ८८ हजार

फाप्लु विमानस्थल :

आम्दानी : २४ लाख १६ हजार

खर्च : ३३ लाख ५४ हजार

रामेछाप विमानस्थल :

आम्दानी : ११ लाख ६८ हजार

खर्च : ३९ लाख २८ हजार

जोमसोम विमानस्थल :

आम्दानी : ५९ लाख ७५ हजार

खर्च : ६८ लाख ६१ हजार

जुम्ला विमानस्थल :

आम्दानी : ११ लाख १ हजार

खर्च : ५२ लाख १२ हजार

रारा विमानस्थल :

आम्दानी : २२ लाख २३ हजार

खर्च : २७ लाख ६२ हजार

सल्ले विमानस्थल (रुकुम) :

आम्दानी : १ लाख ७३ हजार

खर्च : ३१ लाख २४ हजार

साँफेबगर विमानस्थल :

आम्दानी : १७ हजार

खर्च : ६ लाख ९४ हजार

जुफाल विमानस्थल :

आम्दानी : ५ लाख १७ हजार

खर्च : २५ लाख ९४ हजार

बझाङ विमानस्थल :

आम्दानी : शून्य

खर्च : १० लाख ३१ हजार

बाजुरा विमानस्थल :

आम्दानी : ५ लाख ३७ हजार

खर्च : १९ लाख ३६ हजार

डोटी विमानस्थल :

आम्दानी : शून्य

खर्च : ८ लाख ७२ हजार

गौचरण बने दर्जनभन्दा बढी विमानस्थल

देशका दर्जनभन्दा बढी विमानस्थल भने उपयोगविहीन छन् । स्थानीय तहले सञ्चालनको पहल गरेपनि बागलुङ विमानस्थल यात्रुकै अभावमा बन्द भएको छ । स्थानीय तहले एयरलाइन्स कम्पनीलाई सहुलियत दिएर्र उडान प्रारम्भ गरिएको थियो । तर, सहजै सडक यातायातले छोएको यस क्षेत्रमा हवाई यात्रु भेटिएनन् । चितवनको मेघौली विमानस्थल यस्तै समस्याबाट गुजि्रएको अर्को विमानस्थल हो । बागलुङकै ढोरपाटनमा खुलेको विमानस्थल समेत यात्रुको अभावमा बन्द अवस्थामा छ ।

गोरखाको पालुङटारमा रहेको विमानस्थल पनि पृथ्वी राजमार्ग बनेपछि बन्द भएको थियो । सडक यातायातको पहुँच र सगरमाथा जाने पर्यटक सिधै लुक्ला जाँदा जिरी दोलखाको जिरी विमानस्थल बन्द छ । मनाङमा कालोपत्रे गरेको विमानस्थलसमेत अहिले यात्रु नभएका कारण बन्द अवस्थामा छ । यो विमानस्थलमा गत वर्ष जहाज लैजाने कोशिस गरे पनि नियमित उडान हुन सकेन । निर्माण पूरा नहुँदै धुले मैदानमा परीक्षण उडान गरिएको गुल्मीको रेसुंगा विमानस्थल, रुकुम विमानस्थल, महेन्द्रनगर विमानस्थल, टीकापुर विमानस्थलसमेत अहिले बन्द विमानस्थलको सूचीमा छन् ।

यी हुन् बन्द अवस्थामा रहेका विमानस्थल

बागलुङ विमानस्थल

आम्दानी : २२ हजार ८ सय

खर्च : १० लाख ५१ हजार

रुकुम विमानस्थल

आम्दानी : ४९ हजार ३ सय

खर्च : १९ लाख ५३ हजार

मनाङ विमानस्थल :

आम्दानी : ५१ हजार ४ सय

खर्च : १० लाख ३० हजार

कांगेलडाँडा विमानस्थल :

आम्दनी : ५४ हजार